Hộ kinh doanh cá thể là mô hình kinh doanh đơn giản và phổ biến ở Việt Nam. Trong bài viết này, LuatketoanDHC sẽ hướng dẫn chi tiết về hồ sơ, thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể và 7 lưu ý quan trọng để tránh rủi ro khi xin giấy phép đăng ký kinh doanh.
Hộ kinh doanh cá thể là gì?
Hộ kinh doanh cá thể là một loại hình kinh doanh đơn giản trong các loại hình kinh tế hiện nay. Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân và phải tự chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh bằng toàn bộ tài sản của mình. Hộ kinh doanh cũng không được phát hành chứng khoán.
Các hộ sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, diêm nghiệp, buôn bán hàng rong, kinh doanh ăn vặt, lưu động, thời vụ hoặc những người làm dịch vụ có thu nhập thấp không cần đăng ký kinh doanh, trừ khi hoạt động trong ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quy định mức thu nhập thấp tại địa phương.
Một số đặc điểm của hộ kinh doanh cá thể:
-
Không có tư cách pháp nhân và không có con dấu riêng. Tuy nhiên, chủ hộ có thể tự khắc con dấu với tên kinh doanh, địa chỉ, và mã số thuế nếu muốn.
-
Việc đăng ký có thể do cá nhân hoặc hộ gia đình thực hiện.
-
Hộ kinh doanh chỉ được hoạt động tại một địa điểm cố định.
-
Số lượng nhân công không quá 10 người.
Đặc điểm pháp lý của hộ kinh doanh cá thể
Đối tượng thành lập hộ kinh doanh cá thể
Hộ kinh doanh có thể do một cá nhân hoặc một nhóm người, hộ gia đình làm chủ. Nếu do cá nhân làm chủ, người này có toàn quyền quyết định mọi hoạt động kinh doanh.
Nếu hộ kinh doanh thuộc sở hữu của một nhóm người hoặc hộ gia đình, các thành viên cùng quyết định hoạt động kinh doanh. Nhóm hoặc hộ gia đình sẽ chọn một người đại diện, có đủ năng lực, để thực hiện giao dịch với bên thứ ba.
Ngành nghề hoạt động sản xuất của hộ kinh doanh cá thể
Hộ kinh doanh chỉ cần đăng ký nếu hoạt động kinh doanh thường xuyên và có nghề nghiệp ổn định. Những hộ sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, diêm nghiệp, buôn bán hàng rong, ăn vặt, kinh doanh lưu động hoặc dịch vụ có thu nhập thấp không bắt buộc phải đăng ký, trừ khi kinh doanh các ngành nghề có điều kiện.
Hộ kinh doanh cá thể không phải là doanh nghiệp
Mặc dù hoạt động kinh doanh khá chuyên nghiệp, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân như công ty. Hộ kinh doanh không có con dấu, không được phép mở chi nhánh hay văn phòng đại diện. Ngoài ra, hộ kinh doanh cũng không được thực hiện xuất nhập khẩu khi kinh doanh thua lỗ.
Các thành viên trong hộ kinh doanh cá thể phải chịu trách nhiệm khi có vấn đề xảy ra
Khi có nợ phát sinh, các cá nhân hoặc thành viên phải chịu trách nhiệm trả nợ, không phụ thuộc vào tài sản kinh doanh hay tài sản cá nhân của họ, bất kể họ đang kinh doanh hay đã ngừng hoạt động.
Điều kiện thành lập HKD cá thể
Đối tượng đăng ký HKD cá thể
Theo khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, đối tượng đăng ký hộ kinh doanh phải đáp ứng các điều kiện sau:
-
Là công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên
-
Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định
-
Là cá nhân hoặc thành viên của hộ gia đình.
Tên HKD cá thể
Theo Điều 88 của Nghị định 01/2021/NĐ-CP, tên của hộ kinh doanh phải tuân theo quy định như sau:
-
Tên hộ kinh doanh gồm hai phần: “Hộ kinh doanh” + “Tên riêng hộ kinh doanh.”
-
Tên riêng có thể dùng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt và các ký tự F, J, Z, W, số và ký hiệu kèm theo.
-
Không được sử dụng các từ như Công ty, Doanh nghiệp.
-
Không dùng ngôn ngữ vi phạm truyền thống, văn hóa, lịch sử, thuần phong mỹ tục.
-
Tên riêng không được trùng trong cùng phạm vi huyện.
Địa chỉ kinh doanh của HKD cá thể
Theo Điều 86 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, quy định về địa điểm kinh doanh như sau:
-
Địa điểm kinh doanh là nơi hộ kinh doanh tiến hành hoạt động.
-
Hộ kinh doanh có thể hoạt động tại nhiều nơi nhưng chỉ có một trụ sở chính, các địa điểm khác phải thông báo cho cơ quan thuế và quản lý thị trường.
Lưu ý:
-
Không được đăng ký địa chỉ kinh doanh là chung cư, trừ trường hợp kinh doanh cho thuê nhà ở.
-
Không thể đăng ký tại địa điểm thuộc quy hoạch của Nhà nước.
-
Nếu địa chỉ đã có hộ kinh doanh khác, cần kiểm tra tình trạng giải thể của hộ này:
-
Nếu hộ kinh doanh cũ đã giải thể, bạn có thể đăng ký.
-
Nếu chưa giải thể, cần yêu cầu UBND quận/huyện giải quyết do chủ hộ cũ đã ngừng hoạt động.
-
Vốn điều lệ HKD cá thể
Hiện tại, không có quy định cụ thể nào về mức vốn điều lệ tối đa hoặc tối thiểu khi thành lập hộ kinh doanh cá thể. Do đó, số vốn điều lệ phụ thuộc vào khả năng tài chính, quy mô và lĩnh vực hoạt động của hộ kinh doanh.
Cần lưu ý rằng, nếu gặp rủi ro hoặc kinh doanh không thuận lợi, hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm vô hạn đối với toàn bộ tài sản của mình, không chỉ giới hạn ở số vốn đã đăng ký.
Ngoài ra, hộ kinh doanh không nên đăng ký vốn quá thấp hoặc quá cao, vì cơ quan thuế sẽ dựa vào các yếu tố sau để xác định mức thuế khoán cho hộ kinh doanh:
-
Mức vốn đăng ký.
-
Địa điểm kinh doanh thuộc khu vực phát triển hay kém phát triển.
-
Khả năng tiêu thụ của sản phẩm hoặc dịch vụ mà hộ kinh doanh cung cấp.
Ngành nghề đăng ký kinh doanh HKD cá thể
-
Khi đăng ký thành lập hoặc thay đổi nội dung kinh doanh của hộ kinh doanh, cần ghi rõ ngành nghề trong Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh và thông báo về sự thay đổi này.
-
Hộ kinh doanh có thể hoạt động trong các ngành nghề có điều kiện theo quy định của pháp luật, nhưng phải đảm bảo đủ điều kiện trong quá trình kinh doanh. Nếu hộ kinh doanh không đáp ứng các điều kiện cần thiết cho ngành nghề có điều kiện, cơ quan có thẩm quyền có thể thông báo tạm ngừng hoạt động kinh doanh và áp dụng hình phạt.
Quy trình đăng ký HKD cá thể
Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ, hồ sơ đăng ký HKD cá thể
Bộ hồ sơ để thành lập hộ kinh doanh cá thể bao gồm:
-
Đơn đề nghị đăng ký hộ kinh doanh theo Thông tư 02/2019/TT-BKHĐT sửa đổi, bổ sung.
-
Bản sao công chứng CCCD, CMND hoặc hộ chiếu còn hiệu lực của người làm hồ sơ đăng ký.
-
Bản sao công chứng biên bản họp của các thành viên trong hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh.
-
Bản sao công chứng chứng chỉ hành nghề nếu ngành nghề yêu cầu.
-
Bản sao công chứng văn bản xác nhận vốn pháp định từ cơ quan có thẩm quyền nếu ngành nghề yêu cầu.
-
Giấy công chứng thỏa thuận thuê hoặc hợp đồng thuê mặt bằng kinh doanh. Nếu không có giấy công chứng, cần nộp kèm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhà ở của bên cho thuê hoặc mượn mặt bằng.
Bước 2: Nộp hồ sơ online/offline đăng ký HKD cá thể
Để nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh hộ cá thể, bạn có thể thực hiện tại Phòng Tài chính – Kế hoạch cấp quận/huyện theo hai cách sau:
Cách 1: Nộp trực tiếp tại Phòng Tài chính – Kế hoạch cấp quận/huyện.
Cách 2: Nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể online qua Cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến.
Các bước để đăng ký trực tuyến như sau:
-
Truy cập vào website “Cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến”.
-
Chọn mục “đăng ký hộ kinh doanh” để bắt đầu thủ tục đăng ký.
-
Nhập thông tin cần thiết như thông tin về hộ kinh doanh, tên hộ kinh doanh, địa điểm kinh doanh, và thông tin của chủ hộ kinh doanh.
-
Tải lên các giấy tờ cần thiết theo yêu cầu.
-
Nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể trực tuyến.
Bước 3: Đợi cơ quan tiếp nhận và giải quyết hồ sơ
Sau khi nộp hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ tiếp nhận và xử lý trong vòng 03 ngày làm việc. Cụ thể như sau:
-
Giấy chứng nhận đăng ký thành lập hộ kinh doanh sẽ được cấp cho người đăng ký trong vòng 03 ngày làm việc, tính từ ngày hồ sơ được nộp và lệ phí đã được thanh toán đúng quy định.
-
Nếu hồ sơ không hợp lệ, trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày nộp, cơ quan có thẩm quyền sẽ thông báo cho cá nhân về những nội dung cần chỉnh sửa hoặc bổ sung bằng văn bản.
-
Nếu sau 03 ngày làm việc, cá nhân hộ kinh doanh không nhận được thông báo sửa đổi hoặc giấy chứng nhận đăng ký, họ có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật.
Bước 4: Thủ tục sau khi đăng ký HKD hoàn tất
Theo quy định của pháp luật, sau khi nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hộ kinh doanh cần thực hiện các bước sau:
-
Nộp hồ sơ khai thuế ban đầu.
-
Treo biển hiệu tại trụ sở chính.
Một số câu hỏi khi thành lập HKD cá thể
Một cá nhân có thể thành lập được bao nhiêu HKD cá thể?
Một cá nhân chỉ được phép thành lập được 1 HKD cá thể.
Cá nhân có thể đăng ký HKD cá thể khi không có hộ khẩu tại nơi đăng ký không?
Cá nhân có thể đăng ký hộ kinh doanh cá thể mà không cần phải có hộ khẩu tại địa điểm đăng ký. Bạn vẫn có thể thành lập hộ kinh doanh nếu chứng minh được quyền sử dụng địa điểm hợp pháp, như có hợp đồng thuê hoặc mượn nhà/địa điểm kinh doanh và các giấy tờ công chứng liên quan đến bất động sản.
HKD cá thể có thể xuất hóa đơn khấu trừ không?
Hộ kinh doanh không thể xuất hóa đơn VAT khấu trừ, mà chỉ có thể phát hành hóa đơn VAT trực tiếp.
Trên đây là hướng dẫn chi tiết về cách đăng ký hộ kinh doanh cá thể, hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình này và giải đáp được những thắc mắc liên quan. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác, hãy liên hệ với DHC để được hỗ trợ.
